XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
Ez dugu uste erromantzearen eragina izan daitekeenik, ikusi diran bi kasu hauetan,
Gure ustez, nahasketak eta ultrazuzenketak mintzalearengan bertan dautza, ezin bait du berezi jatorrizko hotsa forma mugatuaren sinkretismoaren ondoren.
Edonola ere, fenomeno honi buruz berriro mintzatuko gara hiatoak aztertzerakoan.
46A GARIZUMA - 46B GARIZUMA LUZEA (81-82)
Hitz hau komentatzerakoan, hobe izango dugu bere alderdi diakronikoa uztea, sinkronia mailan berez nahiko aldakortsua ageri zaigun hitza baita.
(G) zaharrerako Mitxelena-k
Guk forma hori bera Auza-n jaso genuen, bigarren lekukoak
Bide beretik doa Gartzain-go
Bestalde, bokal arteko dardarkari bigunaren galera ere bi bazterretan gertatzen da: Basaburua-ko Beramendi eta Arrarats-en batetik eta, Iparraldeko mugan, Zugarramurdi-n, bestetik.
Edozein modutan, eta
Isoglosen distribuzioaren arauera, honako datuok ageri dira:
-
-
-
- Galera: Aniz, Arraioz, Oronoz-Mugairi, Donamaria, Sunbilla, Ituren, Etxalar eta Arantza-n.
Zein da galdu den hotsaren tinbrea?
Izan daiteke
Oronoz-Mugairi-n
47 GUTI (83)
Eta gerta daitezke hasierako silaba ez absolutuan ere mapa honetan jasotzen dugun hitzean gertatzen den bezala.
Hurrengo silabako bokalaren eragina norainokoa den ez da erraz jakiten, baina asimilaketa gertatzen dela ez dago dudarik.
Hona LAFON-ek (1934,669) azaltzen dituen isoglosak:
.
Ez da oraingoa forma hau, (B) zaharrean ere horrela dokumentatzen bait da.
Aztertu dugun lurraldean ez da aldaketarik bokalei dagokienez, tonikoa / atonoa litzateke aldaketa bakarra, eta hori lexemari dagokio.
48A HUNTZ - 48B LAU HUNTZ (84-85)
Ingurumen fonetikoa berdina denez,
Hemengo emaitzen tinkotasuna ikusirik, ondorio garbi bat atera daiteke:
Baztango hizketan
Azkenik, eta forma mugagabeekin jarraituz,
Egia esan, traskribaketa inpresionista denean, hau-da, entzumen hutsez erabaki behar denean, ez da batere garbi bereizten geminatua ala luzatua den bokala.
Beheko oharretan bokal bakarra ere azaldu dugu, garbi somatu dugun kasutan.
Alabaina, goiko informazioan bokal bixkiak jartzea egokiago iduritu zaigu (...).